Paranın tarihi gelişimine bakıldığında ilk olarak Lidyalılar da ortaya çıktığı görülmektedir. Daha önce ki zamanlarda insanlar takas usulü ile çalışmaktaydı. Genel itibariyle takas usulü insanların karşılıklı değiş tokuş denildiği alışverişe yani bir insanın işine yarayan ürünle diğer insanın işe yarayacağı ürünün değişmesi anlamına gelir. Daha sonra Lidyalılarda devletin kabul ettiği bir alışveriş aracı ile insanlar alım yapabilmekteydi.
Bu durum paranın icat edilmesine neden olmaktadır. Lidyalılar zamanında paraya sikke adı verilmektedir. Tarihler MÖ 7. Yüzyılı göstermektedir. Paranın insanlara büyük bir avantajı olmaktadır. Çünkü alışverişlerde büyük kolaylık sağlamakta ve insanların birşeyler alması için yüklü bir ürün götürmesine gerek kalmamaktadır.
Geçmişten Şimdiye kadar Paranın Hikayesi
Geçmiş zamanda para kullanan uygarlıkların yanı sıra kullanmayan uygarlıklar da bulunmaktadır. Örnek verilirse Mısır uygarlığında piramit yapımında çalışan kölelere Mısır devleti ödeme olarak bira şeklinde yapmaktadır. Geçmiş zamanda ülkeler para basımı ile ülkenin gelişmişlik seviyesi ortaya çıkmıştır. Çünkü güçlü ülkeler altın para basarken daha diğer ülkeler yani güçlü olmayan ülkeler gümüş ve bakır sikke basmaktadır.
Bu durumda ülkenin ekonomik koşullarını ortaya çıkarmaktadır. Lidya devletinde altın sikkeler kral Karun döneminde basılmış ve devlet en güçlü çağını yaşamıştır. Ayrıca kral olan Karun çok zengin olduğu için Karun kadar zengin sözü de oradan gelmektedir. Daha sonra sikkenin değeri gün geçtikçe azalmaya başlamıştır. Bunu ise Çin de kağıt paranın bulunmasıyla Dünya ekonomi tarihine damga vurması muhtemel olacaktır. Çünkü kağıt paranın maliyeti sikkelere göre hem daha ucuz hem de alım gücüne ayarlanmış olması sikkeleri kullanımının yerine kağıt paranın kullanılması ortaya çıkmaktadır. Paranın basımı ise devletin darphanesinde gerçekleştirmektedir. Modern zamanda bankaların ortaya çıkmasıyla artık insanlar para saklama konusunda zorluk yaşamamakta ve banka hesabı açarak paralarını ve değerli eşyalarını orada saklamaktadır.
Geçmiş zamanda ise insanlar altın sikkelerini belirli bir kaseye veya küp içine koyarak kendilerinin belirlediği yerlere gömerek oralarda saklamaya çalışmışlardır.
Kripto Paralar Nedir?
Kripto para birimleri yakın zamanda ortaya çıkmış olup ve sanal para birimleri şahıs veya grup halinde oluşmuştur. Bunlara genel itibariyle dijital değişim araçları da denebilmektedir. Modern teknoloji çağında yaşanması sebebiyle artık sanal paralar yaygınlaşmaya başlamıştır. Çoğu kripto para birimi hükümetler tarafından düzenlenmediği için kabul görmemektedir. 2009 yılında temelleri atılan ve kripto para birimlerinde en büyük hacme sahip olan ve en değerli olanı bitcoin olmaktadır.
Genel itibariyle kripto paralar değişim birimlerini güvence altına almak için de kullanılır. Bu konuda yazılımlar kriptografik protokoller ve hassas olan verileri aktarım anlamında kod kullanılır. Bu konuda uzman olan kripto para geliştiren uzmanlar bunların kırılma durumlarını neredeyse imkansız hale getirmektedir. Bu kripto para üretiminde matematik, bilgisayar mühendisliği ve yazılım mühendisliği büyük önemli olmaktadır. bu protokoller yapısı gereği kripto para alışverişi yapan kişilerin kimlik gizliliğini de önemsediği için kullanıcı kimliklerine büyük önem vererek bilgi akışı olmamaktadır.
Kripto Paralarda Merkezi Olmayan Kontrol
Genel anlamda kripto paralar bir merkezden yönetilmediği için merkezi olmayan özelliği taşımaktadır. Devletlerin kendi resmi paralarını bir merkezden kontrol ettiği gibi olmayıp kripto paraların kontrolü tamamıyla kullanıcılarının faaliyetlerine ve yönetim kodlarına yerleştirilen kodlar ile yönetilmektedir. Yapı olarak karmaşık olması üretim aşamasını zorlaştırmaktadır. Kripto paralarının bir özelliği ise sınırsız arzının olmaması olmaktadır. Şu an hükümetler tarafından basılan paraların bir karşılığı olması gerekirken karşılığı yok ise karşılıksız basılan para ülkede enflasyona yöneltmektedir.
Buna karşılık olarak paranın değeri düşmesi ve insanların alım gücünün azalması insanları yatırıma yöneltmektedir. Kripto paraların sınırsız arzı olmayıp belirli bir miktar arzı olur ve maksimum arz ile en fazla piyasa da gezinmesi gereken sayı kurulurken belirlenir. Arz bakımından sınırsız olmayan coinler proje anlamında da önemli bir etkinliği var ise yüksek bir şekilde fiyatlanma olacaktır.
Bu durum kripto yatırımcılarına para kazandırmaktadır. Bu nedenle insanlar enflasyona karşı kendilerince önlem almaya çalışmaktadır. Bu durumda kripto paralarını merkez bankasının bastığı sınırsız olan paralardan önemli bir miktar ayırmaktadır. Kripto paralar çok hareketli bir yapısı olduğu için yüksek risk taşımaktadır. Birden inip birden çıkan kripto paralar yatırımcıya çekici gelmektedir.
