2020 yılından itibaren DeFi sektörünün faaliyetlerini artırması ile birlikte platformlara kilitlenen DeFi token miktarı da 20 milyar doları aşmıştır. Merkeziyeti olmayan uygulamaların ve borsaların hızlı yükselmesi karşısında kullanıcılar kendilerine alternatif gelir arayışına girmiştir. Yield farming tam da bu talep üzerine ortaya çıkmış bir kavramdır.
Yield farming kısaca çeşitli ödüller alarak sisteme token kilitlenmesi anlamına gelir. Bu sayede likidite sağlanmasının yanında değişen miktarlarda da gelir elde edilir. Söz konusu sistem temelde farklı bir mekanizma ile çalışma prensibine sahiptir. Bahse konu terimin İngilizce karşılığına baktığımızda yield gelir ya da üretim anlamına gelirken farming ise çiftçilik ya da tarım anlamlarını ifade eder.
Yield Farming Nasıl Çalışır?
Yield farming DeFi kullanıcıları tarafından likidite havuzlarına token kilitlemek suretiyle ödül kazandıkları bir sistemdir. Söz konusu havuzlar akıllı sözleşmeler tarafından idare edilir ve tokenlerin alım-satımı için büyük önem arz eder. Yield farming, kullanıcıya gelir sağlarken kripto para havuzuna da likidite sağlanmış olur.
Sisteme kilitlenen tokenler Ethereum gibi ağlar tarafından sisteme kilitlenmiştir. Bu nedenle kullanıcı sistemden gelir elde edebilir. Bu getiriyi bankalardan faiz getirisi elde etmeye benzetebilirsiniz. Sistemini önemini DeFi protokolünün güvenilirliğinin test edilmesinde bir aracı olarak ifade edebiliriz.
Sistemi kullanmak ve gelir elde etmek için öncelikle kullanıcıların belirli bir sermayesi ve ne kadarlık risk almak istediklerini belirlemeleri gerekir. Bu risk alma işlemi riske uygun bir likidite havuzunun seçilmesi ile sağlanabilir. Sistemin çalışma prensibini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Öncelikle bir likidite havuzuna token kilitlenmesi gerekir.
- Örnek vermek gerekirse kilitlenen token USDT ya da stablecoin olabilir.
- Token kilitleme işleminden sonra likidite sağlayıcısına dönüşüm gerçekleşir.
- Tokenin kilitlenmesi karşılığında kullanıcıya ödül verilir.
- Verilen ödüller tekrar likidite havuzuna da kilitlenebilir.
Yield Farming Yapan Protokoller Nelerdir?
Yield farmingin bu denli popüler hale gelmesinin nedeni Compound protkolüne bağlı olmasıdır. Söz konusu protokol, 2020 yılından itibaren tüm tokenlerin tükenmesine kadar kullanıcılara token dağıtılacağını duyurdu. Tokenin değeri de bu sayede yükselmeye başlamıştır. Bahse konu başarının ardından bZx, Synthetix, Balancer, Curve ve Ren gibi sistemler de ortaya çıkmıştır. Bunun yanında Yield farming yapan protokollere aşağıdakiler de eklenmiştir.
- Aave
- Uniswap
- MakerDAQ
- Sushiswap
- Yarn finance
- Venus
- Pancakeswap
Yukarıdaki protokoller kullanıcının DeFi pazarına rahat bir şekilde girebilmelerini sağlamak ve herkese ön ayak olmak maksadıyla geliştirilmiştir.
Yield Farming Kullanımında Avantajlar ve Riskler Nelerdir?
Öncelikle Yield farming avantajlarına değinmekte fayda vardır. Bu kapsamda aşağıdaki sıralanan avantajları dikkate alabilirsiniz.
- Ağa likidite sağlanabilir.
- Kripto para portföyünde çeşitlilik sağlamak adına sistemin önemli avantajları vardır.
- Doğru bir strateji izleyerek tatmin edici bir kazanç elde etmek mümkündür.
Sistemin yukarıdaki avantajları olduğu gibi bir kısım riskleri de söz konusudur. Bu kapsamda aşağıdaki risk faktörleri söz konusudur.
- Sistemde açık kaynaklar kullanılır. Bu nedenle sistem siber saldırılara karşı savunmasızdır. Yapılan siber saldırı sonunda Yield farming ile kilitlenen token kaybedilebilir.
- Yüksek ödül, bir anlamda yüksek risk de demektir. Sisteme yatırılan tokenlerin bir kuruluş tarafından teminat altına alınması söz konusu değildir. Büyük bir sorunla karşılaşılması durumunda tokenlerin kaybedilme riski vardır.
- Getiri oranları sürekli değişir. Bugün çok yüksek getirisi olan sistemin yarın getirisi çok fazla düşebilir. Bu durumda tatmin edici bir gelir elde edilemez.
- Akıllı sözleşmelerce belirlenen sorunlar Yield farming ödül miktarını da etkileyebilir.
- İşlemlerin sık sık gözden geçirilmeye ihtiyaç vardır. Sistemde yapılan işlemler sırasında hata yapılması durumunda risk faktörü de artacaktır.
- Sistemde her şey bir bütün halinde çalışır. Bu nedenle sistemin küçük bir bölgesinde görülen aksaklık tüm sistemi etkiler.
Yield Farming İle Staking Arasındaki Farklar Nelerdir?
Başlıkta belirttiğimiz iki kavram zaman zaman birbiri ile karıştırılır. Kripto paranın ağa kilitlenmesi olarak isimlendirilen stakingin işleme süreci Yield farmingden çok farklıdır. Staking PoS mekanizmasına sahip olan ağlarda yapılabilirken bir tokenin cüzdanda belli bir süre tutulmasına ihtiyaç vardır. Vadenin bitmesini müteakip kullanıcı ödüllendirilir.
Yield farming sisteminde işlemlerin daha kompleks olduğunu söyleyebiliriz. Kullanıcılar bu sistem sayesinde tokenlerini transfer imkânına da sahiptir. Bu sistem sayesinde kullanıcılardan doğrulama talebinde bulunulmaz.
