Nefes almak, canlılık faaliyetlerinin devam etmesi için metabolizma ihtiyacını karşılayan oksijenin vücuda alınmasıdır. İstemsiz ve kendiliğinden gelişen bu eylem vücudun tamamını etkileyen önemli bir olaydır. Dolayısıyla nefes alma teknikleri arasından doğru olan biçim uygulanmalıdır.
Doğru Nefes Alışverişi Nedir?
Doğum itibariyle düşünmeden günde defalarca kez yaptığımız nefes alma eylemi tüm vücut fonksiyonlarını etkiler. Yaşam koşulları, solunan havanın kalitesi, bulunulan ortam ve stres gibi psikolojik etkenler nefes alma şeklinde değişikliklere sebep olur.
Doğru nefes alışverişi, karın ile başlayıp akciğerlerle devam eden açık nefes alma şeklidir. Nefesin burundan alınarak karın ve akciğeri izlemesi doğru nefes alma şekli olarak tanımlanmaktadır. Aynı akışın sürekli olarak devam etmesi esastır.
Doğru Nefes Almanın Önemi
Nefes alınmasıyla metabolik faaliyetler için gerekli olan oksijen sağlanır. Doğru şekilde nefes almak fiziksel ve zihinsel sağlığımız açısından büyük önem taşımakta. Bunun bilincine varmak, egzersizlerle nefes alışverişini düzenlemek oldukça mühimdir. Alınan oksijen miktarının artışıyla kan dolaşımı düzenlenir, toksinler atılır, yaşamsal faaliyetleri etkileyen sistemler daha iyi çalışır. Aynı zamanda doğru nefes almanın önemini kavrayan kişilerin stres, uykusuzluk, huzursuzluk gibi pek çok sorunla baş etmesi kolaylaşır.
Doğru şekilde nefes alınmadığı takdirde solunum sistemi, uyku düzeni, sindirim sistemi, ruh hali, beyin ve kaslar olumsuz etkilenir. Nefes almanın sağlık üzerindeki etkilerini birlikte inceleyelim.
Yanlış Nefes Almanın Etkileri Nelerdir?
Yanlış nefes almanın etkileri vücudumuzda olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Sağlığımızın olumsuz etkilenmemesi için bu etkilerin farkında olmamız gerekir. Doğru şekilde nefes almadığımızda vücudumuzda gerçekleşenler şunlardır:
Üretilen enerji azalır.
Vücudumuza giren oksijen miktarı yaşamsal faaliyetlerimizi, vücudumuzun çalışma düzenini ve işleyişini etkiler. Hücrelere daha az oksijen gitmesi sağlığı olumsuz etkiler.
Solunum sisteminin çalışması olumsuz etkilenir.
Yanlış nefes alışverişi akciğerleri daha fazla çalışmak durumunda bırakır. Daha hızlı nefes almak zorunda kalmak solunum sisteminin olağan akışını bozar.
Sinir sistemi olumsuz etkilenir.
Yanlış nefes alışverişi sinir sistemini en az solunum sistemi kadar etkiler. Stres seviyesi artış gösterir.
Kalp daha fazla çalışır.
Kalbin çalışma oranının artışı kan dolaşımının olağan akışını bozar. Bu da tansiyon problemlerine yol açabilmektedir.
Nefes Alma Teknikleri Nelerdir?
Nefes alma teknikleri nelerdir sorusunun cevabıyla doğru ve yanlış alışkanlarınızın farkına vararak solunum kalitenizi arttırabilirsiniz. Aşağıda yer alan dört nefes alma tekniğini vücut yapısına ve koşullara bağlı olarak hepimiz kullanmaktayız.
Yüksek Solunum
Yüksek solunum tekniği, özellikle astım hastaları ve sindirim sistemi problemleri olan kişilerin yaptığı istenmeyen bir solunum türüdür. Yüksek solunumda akciğerin sadece üst lopları kullanılmaktadır. Dar kıyafetlerin giyilmesi de bu sağlıksız solunum biçimine sebep olabilmektedir.
Alçak Solunum
Alçak solunum tekniğinde, akciğerin alt loplarındaki fazla hava tutma kapasitesi yatar. Diyafram kası akciğerin altını genişletir, bol miktarda oksijen karından başlayarak akciğere ulaşır. Açık nefes alma olarak da bilinen alçak solunum, doğal akışta seyredilen en doğru nefes alma biçimidir.
Orta Solunum
Sığ solunum olarak da bilinen orta solunum, kısa aralıklarla gerçekleşen, akciğerlerin orta kısmının kullanıldığı solunum çeşididir. Alçak ve yüksek solunuma nazaran daha sınırlı nefes alınır.
Komple Solunum
Komple solunum yoğun egzersizler sırasında kullanılan bir nefes alma tekniğidir. Akciğerin bütün bölümlerinin kullanılarak genişletilmesine dayalıdır. Nefes egzersizleriyle uygulanan bu solunum biçimiyle vücuda çok fazla havanın alınabilmesi sağlanır.
Kaliteli Nefes Almayı Sağlayan Yöntemler Nelerdir?
Doğru şekilde nefes almak vücudun çalışma performansını arttırmaktadır. Kaliteli nefes almayı sağlayan yöntemler şunlardır:
Uyku pozisyonu nefes alışverişini doğrudan etkilemektedir. Uyurken sırt üstü yatmak nefes alışverişini zorlaştırır. Yan yatmaya özen gösterildiğinde solunum yolları açık olur ve uyku apnesi, horlama gibi problemleri önler. Doğru uyku pozisyonu tercih ettiğinizde rahat nefes alacak ve dinlenmiş şekilde uyanacaksınız.
Akciğer kapasitesini geliştirmek, solunum yolu fonksiyonlarını arttırmak için yapılabilecekler arasında konuşma ve şarkı söyleme egzersizleri yer alır. Güçlü bir diyaframa sahip olmak için nefes alışverişinizi kontrol ederek şarkı söyleme ve konuşma egzersizleri yapabilirsiniz.
Kaliteli nefes almak için yapay kokular, toz ve sigara gibi olumsuz alışkanlıklardan uzak durmalı, ideal ideal kilonuzu korunmalıdır.
Çeşitli nefes egzersizleri, esneme- germe hareketleri, yoga ve meditasyon yapılarak vücudun gevşemesi sağlanabilir, kaliteli nefes alışverişi sağlanabilir.
