Jailbreak; üreticiler tarafından cihazlar için kullanımlara sunumlarını yaptıkları yazımlardan farklı yazılımların yüklenmesi için kilitli bir elektronik cihazdaki açıklardan yararlanma işlemine denir. Cihaz sahiplerinin, işletim sistemleri üzerinde tamamen erişim sağlamaları ile tüm özellikler erişim fırsatları elde etmesi olarak tanımlanır. Jailbreak olarak isim verilmesinin ana nedeni ise, kullanıcı kısıtlamalarının meydana geldiği anlarda kurtarma işlemlerinden dolayıdır.
Günümüzde piyasa yer alan kilitli mobil cihaz olarak gözlenmesinden dolayı daha çok Iphone ürünlerinde gözlenir. İlk sürümlerinde bu tarz bir uygulama mağazası yer almıyordu. IOS arayüzü, kullanıcılara özel olarak sunulmaya başladığı anlarda daha çok kısıtlamalı bir şekilde meydana geliyordu. ABD sınırlarında Iphone ilk sürümü sadece AT&T ağında kullanılmasından dolayı kullanıcılar cihazlarda Jailbreak uygulama yapamadıkları sürede diğer operatörler üzerinde istedikleri erişimleri sağlamak için hak elde edemiyordu.
Apple yazılımları için benimsemesi yapılan duvarlar ile çevrili bahçe yaklaşımının yanı sıra Android işletim sistemi üzerinde de özelleştirme yapmak için çok çeşitli seçeneklere çok ters hale gelmiştir. Cihazlarında Jailbreak uygulamayı tercih eden kişilerin ilk sebebi olarak da IOS yapısını Android yapısına benzetmekten geçer. Apple tarafından onaylanmayan uygulamaları yüklemek ve arayüzler üzerinde özelleştirme yapmanın en kolay yollarından bir tanesidir.
Jailbreak Yasal Mıdır?
Jailbreak yasal mıdır kısmı konu hakkında en merak edilen işlemlerden bir tanesidir. Her ne kadar teknik olarak bakılacak olduğu zaman yasa dışı bir işlem gibi olmasa bile yasalar dünyanın her yerinde farklı olmasından dolayı farklılıklar gözlenebilir. Hal böyle olunca konu üzerinde genel bir belirsizlik hakimiyet gösterir. Yasal yollar ile edinilen uygulamaları cihazlara indirmek için yapılıyorsa bir telefonda Jailbreak ya da root uygulama işlemleri yasal olur. Fakat yasa dışı yollar ile edinilecek uygulamaları yüklemek isteyenler için durum bu şekilde ilerlemeyecektir. ABD sınırlarında dijital telif haklarının meselelerinin incelendiği Dijital Binyıl Telif Hakkı Yasası kapsamına girecektir.
Jailbreak Ne Kadar Güvenlidir?
Cihazlara Jailbreak uygulaması yasal bir işlem olsa bile pek de güvenli olduğu söylenemez. Jailbreak uygulaması yapılan cihazlar, siber suçluların ele geçirmesi gibi birçok fırsatı sunar. Cihazlara Jailbreak uygulaması yapıldığı zaman Apple tarafından güvenlik için alınan tüm önlemlerden vazgeçmek anlamına gelir. Resmi olmayan kaynaklardan cihazlara indirilmesi tamamlanan uygulamalar, Apple App Store üzerinden denetlemeleri yapılarak taraması olmamasından dolayı güvenlik risk durumları meydana gelir. Cihazlarda Jailbreak uygulanması, Apple yayına alındığı güvenlik güncellemeleri de dahil edilecek şekilde İOS güncellemeleri alınamaz. Bu yüzden de en yeni güvenlik tehditleri karşısında daha savunmasız bir halde meydana gelir.
Apple, İOS üzerinde Jailbreak uygulaması kullanımları hüküm ve koşulların ihlal edilmesi olarak değerlendirilmesi yapılır ve müşterilerin bu işlemlerin telefonlara birçok riske karşı savunmasız bir hale gelmesine neden olur. Meydana gelebilecek riskler karşısında;
- Güvenlik açıkları
- Kararlılık sorunları
- Potansiyel çökme ve donma durumları
- Pil ömründe azalmalar meydana gelebilir.
Bu yüzden Jailbreak uygulaması pek önerilmez.
Jailbreak Riskleri Nelerdir?
Jailbreak riskleri incelenecek olduğu zaman oldukça dikkatli olmak gerekir. Bu riskler;
- Otomatik olarak gelmesi gereken güncellemeleri yapamaz.
- İzin verilmeyen bazı değişikliklerden ötürü gelen bazı yazılım uygulamaları söz konusu olmaz.
- Telefonun garanti süresi devam etse bile garanti kapsama dışında bırakır.
- Pil ömrünün daha kısa sürede azalmasına neden olur.
- Telefonlar tuğla olarak tabir edilen konuma gelir ve başlatılamaz.
- İçerik ya da hizmetlere karşı olan erişimlerin kapatılması söz konusu olur.
- Telefonlarda çökme olasılıkları normale oran ile daha çok artış gösterir.
- Güvenilmez olan sesler ile veriler meydana gelir. Çağrıların otomatik düşmesine ve veri bağlantılarının yavaşlayarak güvensiz bir hale gelmesine neden olur.
- Jailbreak uygulaması yapılan cihazların ele geçirildiği meşhur olaylara korsanlar uygulamayı deneyerek insanların bilgilerine erişim sağlayabilir ve veri ihlalleri meydana gelir.
- Bir anda güvenlik sorunları meydana gelebilir.
Jailbreak Uygulanan Cihazlar Nasıl Düzeltilir?
Jailbreak uygulanan cihazlar nasıl düzeltilir merak edilen konulardan bir tanesi oluyor. Cihazları düzeltmek isteyen kişilerin yapmaları gereken adımlar;
- İphone cihazlarının yeniden yüklemek gerekir.
- Yüklenen Jailbreak uygulamalarını manuel yöntem ile silmek gerekir. Bu işlem için cihazda yer alan her şey silinecek ve tekrar fabrika ayarlarına döndürülecektir.
- İşlemlere başlamadan önce ilk olarak cihazları tam olarak yedeklemek gerekir.
- Yedekleme ardından cihazları Wi – Fi ağına bağlamak gerekir.
- Ayarlar bölümüne gidilerek adlara dokunulmalı ve iCloud hesabı seçilmelidir.
- iCloud yedekleme ögesine tıkladıktan sonra ögelerin AÇIK konuma getirilmesi gerekir.
- Şimdi Yedekleögesine tıkladıktan sonra Wi – Fi ağına bağlı kalmalıdır.
- Bu adımda işlemlerdeki ilerleme durumu kontrol edilmek ya da yedekleme tamamlandı mı kontrol edilmelidir. Bunun için de Ayarlar >> Ad >> iCloud >> iCloud yedekleme >> Şimdi Yedekle >> saat ve tarih ögesine erişilecektir.
- Orijinal USB kablosu ile cihazları bilgisayara bağlama gerekir.
- Bilgisayar üzerinde iTunes açılır.
- Apple cihazlarının kilidini açtıktan sonra cihazı bul kısmı tıklanır.
- Ayarlar bölümüne giderek ad ve iCloud kısmı seçilir.
- Cihaz görüldüğü an bilgisayarda iTunes cihazı seçilir.
- Özet panelinde yer alan geri yükle kısmı tıklanır ve Jailbreak kaldırılır.
İşlem ardından cihaz yeniden başlatılır.
